Σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 5α του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 223/2009 για τις ευρωπαϊκές στατιστικές και αντίστοιχα του άρθρου 5 του περί Επίσημων Στατιστικών Νόμου του 2021 (Ν. 25(Ι)/2021),  ο επικεφαλής της Στατιστικής Υπηρεσίας εκπονεί εθνικές κατευθυντήριες γραμμές, όπου κρίνεται αναγκαίο, ώστε να διασφαλίζεται η ποιότητα στην ανάπτυξη, παραγωγή και διάδοση όλων των ευρωπαϊκών στατιστικών εντός του Εθνικού Στατιστικού Συστήματος και παρακολουθεί και ελέγχει την εφαρμογή τους. Ωστόσο, η ευθύνη του για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές περιορίζεται μόνο εντός της Στατιστικής Υπηρεσίας.

Ως εκ τούτου, η Στατιστική Υπηρεσία:

• Συντονίζει όλες τις δραστηριότητες του Εθνικού Στατιστικού Συστήματος που αφορούν στην ανάπτυξη, παραγωγή και διάδοση επίσημων στατιστικών.

• Συντονίζει την εφαρμογή του Κώδικα Ορθής Πρακτικής εντός του Εθνικού Στατιστικού Συστήματος.

• Εκδίδει κατευθυντήριες γραμμές για τη διασφάλιση της ποιότητας στην ανάπτυξη, παραγωγή και διάδοση όλων των επίσημων στατιστικών εντός του Εθνικού Στατιστικού Συστήματος.

• Παρακολουθεί και ελέγχει την εφαρμογή του Κώδικα Ορθής Πρακτικής και των κατευθυντήριων γραμμών από τα μέλη του Εθνικού Στατιστικού Συστήματος.

• Παρέχει συμβουλές και καθοδήγηση όσον αφορά τα πρότυπα, τις ταξινομήσεις και τις μεθοδολογίες που πρέπει να χρησιμοποιούνται για την παραγωγή εναρμονισμένων ευρωπαϊκών / επίσημων στατιστικών.

• Μεριμνά για την εμπέδωση των αρχών και των μεθόδων παραγωγής ποιοτικών και αξιόπιστων ευρωπαϊκών στατιστικών από το σύνολο του Εθνικού Στατιστικού Συστήματος.
  

Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο του συντονιστικού της ρόλου για τις επίσημες στατιστικές, η Στατιστική Υπηρεσία καλεί τις άλλες εθνικές αρχές να ορίσουν ένα λειτουργό ως επικεφαλής για θέματα επίσημων στατιστικών, ο οποίος έχει την ευθύνη, μεταξύ άλλων, για εφαρμογή των στατιστικών αρχών και των κατευθυντήριων γραμμών διασφάλισης της ποιότητας των επίσημων στατιστικών.

Κριτήρια Ποιότητας

Οι επίσημες στατιστικές αναπτύσσονται, παράγονται και διαδίδονται στη βάση ομοιόμορφων ευρωπαϊκών προτύπων και εναρμονισμένων μεθόδων, προκειμένου να διασφαλίζεται η ποιότητα των αποτελεσμάτων και, στο πλαίσιο αυτό, εφαρμόζονται από τη Στατιστική Υπηρεσία και τις άλλες εθνικές αρχές που παράγουν επίσημες στατιστικές τα κριτήρια αξιολόγησης της στατιστικής ποιότητας. Συγκεκριμένα, τα κριτήρια ποιότητας όπως ορίζονται στον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 223/2009 (άρθρο 12 - παράγραφος 1), είναι τα εξής:

1. Καταλληλόλητα, που αναφέρεται στο βαθμό στον οποίο οι στατιστικές πληρούν τις τρέχουσες και τις δυνητικές ανάγκες των χρηστών.

2. Ακρίβεια, που δηλώνει την προσέγγιση των εκτιμήσεων στις άγνωστες πραγματικές τιμές.

3. Έγκαιρη υποβολή, που δηλώνει το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ της διαθεσιμότητας των πληροφοριών και του γεγονότος ή φαινομένου που αυτές περιγράφουν.

4. Εμπρόθεσμη υποβολή, που παραπέμπει στο χρονικό διάστημα μεταξύ της ημερομηνίας δημοσιοποίησης των δεδομένων και της ημερομηνίας-στόχου κατά την οποία έπρεπε να παραδοθούν.

5. Προσβασιμότητα και σαφήνεια, που αναφέρονται στους όρους και στις διατυπώσεις βάσει των οποίων οι χρήστες μπορούν να προμηθεύονται, να χρησιμοποιούν και να ερμηνεύουν τα στοιχεία.

6. Συγκρισιμότητα, που αναφέρεται στη μέτρηση του αντικτύπου των διαφορών σε εφαρμοσμένες στατιστικές έννοιες καθώς και σε εργα­λεία και διαδικασίες μέτρησης, όταν γίνεται σύγκριση των στατι­στικών μεταξύ γεωγραφικών περιοχών, τομεακών πεδίων ή διαχρο­νικά.

7. Συνοχή, που αναφέρεται στην ικανότητα των στοιχείων να συνδυά­ζονται αξιόπιστα με διάφορους τρόπους και για διάφορες χρήσεις.

Στατιστικές Αρχές

Σχετικές με τη διασφάλιση της ποιότητας των επίσημων στατιστικών είναι και οι στατιστικές αρχές που πρέπει να εφαρμόζονται κατά την παραγωγή τους. Συγκεκριμένα, η ανάπτυξη, παραγωγή και διάδοση των επίσημων στατιστικών πρέπει να διέπεται από τις στατιστικές αρχές της επαγγελματικής ανεξαρτησίας, αμεροληψίας, αντικειμενικότητας, αξιοπιστίας, του στατιστικού απορρήτου και της σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας, όπως αυτές ορίζονται στο Άρθρο 2, παράγραφος 1 του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 223/2009 και περαιτέρω αναπτύσσονται στον Κώδικα Ορθής Πρακτικής για τις Ευρωπαϊκές Στατιστικές.

Στατιστικές αρχές που διέπουν την παραγωγή επίσημων στατιστικών:

1. Επαγγελματική ανεξαρτησία, που σημαίνει ότι οι στατιστικές πρέπει να αναπτύσσονται, να παράγονται και να διαδίδονται με ανεξάρτητο τρόπο, ιδίως όσον αφορά την επιλογή των τεχνικών, των ορισμών, των μεθοδολογιών και των πηγών που χρησιμοποι­ούνται, καθώς επίσης τον χρόνο και το περιεχόμενο όλων των μορφών διάδοσης, και ότι η εκτέλεση των καθηκόντων αυτών γίνεται χωρίς καμία πίεση από πολιτικές ομάδες ή ομάδες συμφε­ρόντων, ενωσιακές ή εθνικές αρχές.

2. Αμεροληψία, που σημαίνει ότι οι στατιστικές πρέπει να ανα­πτύσσονται, να παράγονται και να διαδίδονται ουδέτερα, καθώς και ότι πρέπει να επιφυλάσσεται ίση μεταχείριση σε όλους τους χρήστες.

3. Αντικειμενικότητα, που σημαίνει ότι οι στατιστικές πρέπει να αναπτύσσονται, να παράγονται και να διαδίδονται συστηματικά, αξιόπιστα και αμερόληπτα? συνεπάγεται τη χρήση επαγγελματικών και δεοντολογικών προτύπων, καθώς και το γεγονός ότι οι πολι­τικές και πρακτικές που ακολουθούνται είναι διαφανείς για τους χρήστες και για όσους απαντούν στις έρευνες.

4. Αξιοπιστία, που σημαίνει ότι οι στατιστικές πρέπει να μετρούν όσο το δυνατόν πιο πιστά και με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια και συνέπεια την πραγματικότητα που προβλέπεται να παρουσιάζουν· συνεπάγεται τη χρήση επιστημονικών κρι­τηρίων για την επιλογή των πηγών, των μεθόδων και των διαδι­κασιών.

5. Στατιστικό απόρρητο, που σημαίνει την προστασία των απορρήτων στοιχείων που αφορούν μεμονωμένες στατιστικές μονάδες και τα οποία λαμβάνονται άμεσα για στατιστικούς σκοπούς ή, έμμεσα, από διοικητικές ή άλλες πηγές· συνεπάγεται επίσης την απαγόρευση της χρήσης για μη στατιστικούς σκοπούς των στοι­χείων και την απαγόρευση της παράνομης δημοσιοποίησής τους.

6. Σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας, που σημαίνει ότι το κόστος παραγωγής των στατιστικών πρέπει να είναι ανάλογο της σπουδαιότητας των επιδιωκόμενων αποτελεσμάτων και οφελών, ότι οι πόροι πρέπει να χρησιμοποιούνται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και ότι ο φόρτος ανταπόκρισης πρέπει να μειώνεται στο ελάχιστο. Οι ζητούμενες πληροφορίες πρέπει, εφόσον είναι δυνα­τόν, να λαμβάνονται άμεσα από διαθέσιμα αρχεία ή πηγές.