Ισοτιμίες Αγοραστικής Δύναμης

Οι Ισοτιμίες Αγοραστικής Δύναμης (ΙΑΔ) είναι συγκριτικοί δείκτες τιμών μεταξύ των χωρών. Οι έρευνες ΙΑΔ διεξάγονται στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Στατιστικού Προγράμματος και είναι χρηματοδοτούμενες από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στοιχεία υπάρχουν διαθέσιμα για 37 συνολικά χώρες: τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο, πέντε υποψήφιες προς ένταξη χώρες, μία εν δυνάμει υποψήφια προς ένταξη χώρα όπως και τρία κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ). 

Οι Ισοτιμίες Αγοραστικής Δύναμης μπορούν να χρησιμοποιηθούν μεταξύ άλλων στη μετατροπή δαπανών από το εγχώριο νόμισμα σε ένα κοινό νόμισμα (Purchasing Power Parity Standard, PPS), το οποίο εξαλείφει τις διαφορές του επιπέδου τιμών μεταξύ των χωρών. Έτσι, είναι δυνατή η μετατροπή των δαπανών των εθνικών λογαριασμών των διαφόρων χωρών σε συγκρίσιμα μεγέθη. Συγκεκριμμένα, μέσω των ΙΑΔ είναι δυνατή η σύγκριση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) όπως και του κατά κεφαλή ΑΕΠ χωρίς η σύγκριση να επηρεάζεται από τις διαφορές στο επίπεδο τιμών μεταξύ των χωρών αυτών.

Δειγματοληπτική έρευνα για τις τιμές καταναλωτικών αγαθών και υπηρεσιών. Η συλλογή των τιμών γίνεται κυρίως με προσωπικές συνεντεύξεις σε δείγμα καταστημάτων και παρόχων υπηρεσιών. Επίσης, για τη συλλογή των τιμών γίνεται χρήση του τηλεφώνου όπως και του διαδικτύου. Το δείγμα των αγαθών και υπηρεσιών καθορίζεται από τη Eurostat.

Όσον αφορά τα αγαθά εξοπλισμού, η συλλογή τιμών αγαθών εξοπλισμού γίνεται μέσω των εισαγωγέων και αντιπροσώπων μαρκών και προϊόντων όπως και από παραγωγούς. Η έρευνα συλλογή τιμών στις κατασκευές γίνεται με τη βοήθεια ειδικών στον τομέα.

Αξιοποίηση διοικητικών πηγών για τον υπολογισμό μέσων μισθών επαγγελμάτων στη δημόσια υπηρεσία και του μέσου κόστους νοσηλείας δείγματος ιατρικών και χειρουργικών περιστατικών στα νοσοκομεία. Επίσης, αξιοποίηση στοιχείων από άλλες έρευνες που διενεργεί η Στατιστική Υπηρεσία για την εκτίμηση μέσων τιμών ενοικίων σπιτιών και διαμερισμάτων. 

Οι Ισοτιμίες Αγοραστικής Δύναμης (ΙΑΔ) υπολογίζονται στο σύνολο του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) όπως και στα διάφορα συγκεντρωτικά μεγέθη του που αφορούν τις δαπάνες των εθνικών λογαριασμών.

Ετήσια

Τα στοιχεία που αφορούν τις Ισοτιμίες Αγοραστικής Δύναμης βρίσκονται δημοσιευμένα στην ιστοσελίδα της Eurostat. Στοιχεία υπάρχουν διαθέσιμα σε ετήσια βάση από το 1995 και έπειτα. Οι ΙΑΔ υπολογίζονται δύο φορές το χρόνο, τον Ιούνιο και το Δεκέμβριο, χρησιμοποιώντας τις πιο πρόσφατες έρευνες τιμών και στοιχείων από τους Εθνικούς Λογαριασμούς.

Η δημοσίευση ΙΑΔ για το έτος t γίνεται σε 4 βήματα:
Μετά από t+6 μήνες: Πρώτα προκαταρκτικά αποτελέσματα βασιζόμενα σε εκτιμήσεις με βάση το έτος t-1 όπως και σε νέα στοιχεία που αφορούν το έτος t και που είναι διαθέσιμα τη δεδομένη χρονική στιγμή
Μετά από t+12 μήνες: Προκαταρκτικά αποτελέσματα, τα οποία λαμβάνουν υπόψη όλα τα νέα στοιχεία που αφορούν τιμές και δαπάνες για το έτος t
Μετά από t+24 μήνες: Αναθεωρημένα, προκαταρκτικά αποτελέσματα, τα οποία λαμβάνουν υπόψη τα πιο πρόσφατα στοιχεία που αφορούν τις δαπάνες.
Μετά από 36 μήνες: Τελικά αποτελέσματα για το έτος t.

Οι Ισοτιμίες Αγοραστικής Δύναμης (ΙΑΔ) είναι χωρικοί δείκτες επιπέδου τιμών και για αυτό το λόγο είναι κατάλληλες κυρίως για συγκρίσεις επιπέδου τιμών μεταξύ διαφόρων γεωγραφικών τοποθεσιών σε μια δεδομένη χρονική στιγμή. Σε αντίθεση με τη δειγματοληψία και τη συλλογή τιμών που γίνεται για το Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, η δειγματοληψία και η συλλογή τιμών στις έρευνες ΙΑΔ δεν αποσκοπεί στο να εκτιμά αλλαγές στη διάρκεια του χρόνου, αλλά διαφορές επιπέδου τιμών μεταξύ χωρών ή γεωγραφικών τοποθεσιών.

Οι Ισοτιμίες Αγοραστικής Δύναμης (ΙΑΔ), οι Δείκτες Επιπέδου Τιμών, οι Δείκτες Όγκου και οι κατά κεφαλή Δείκτες Όγκου δημοσιεύονται στη βάση δεδομένων της Eurostat. Οι πιο πάνω δείκτες δημοσιεύονται στο επίπεδο του ΑΕΠ, σε επίπεδο κυρίων συγκεντρωτικών κατηγοριών του όπως και σε επιλεγμένες κατηγορίες.

Η ΙΑΔ μιας συγκεκριμένης χώρας υποδεικνύει πόσες μονάδες εθνικού νομίσματος θα χρειαζόταν κάποιος στη χώρα αυτή για να διατηρήσει την αγοραστική δύναμη ενός ευρώ στην ΕΕ. Οι Δείκτες Επιπέδου Τιμών είναι το πηλίκο των ΙΑΔ με τη συναλλαγματική ισοτιμία ως προς το ευρώ και πολλαπλασιασμένο με το 100.

Οι Δείκτες Όγκου και οι κατά κεφαλή Δείκτες Όγκου είναι συγκριτικοί δείκτες βασισμένοι σε πραγματικές δαπάνες, δηλαδή δαπάνες που έχουν μετατραπεί σε κοινό νόμισμα και κοινό επίπεδο τιμών χρησιμοποιώντας τις ΙΑΔ. Στο επίπεδο ΑΕΠ, οι Δείκτες Όγκου χρησιμοποιούνται για σύγκριση του οικονομικού μεγέθους των χωρών ενώ οι κατά κεφαλή πραγματικές δαπάνες (κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΙΑΔ) χρησιμοποιούνται για τη σύγκριση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων των χωρών (όσον αφορά τα υλικά αγαθά).

Οι Ισοτιμίες Αγοραστικής Δύναμης (ΙΑΔ) υπολογίζονται σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Λογαριασμών (ESA 2010).

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1445/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση κοινών κανόνων για την παροχή βασικών πληροφοριών σχετικά με τις ισοτιμίες αγοραστικής δύναμης και για τον υπολογισμό και τη διάχυσή τους.

19/10/2021